Help je kids om bewegen leuk te vinden

Als je denkt dat je kind van tussen de 2 en 17 jaar niet genoeg beweegt, dan zeggen wij allereerst: welkom bij de club! En ten tweede: het is niet jouw schuld. Zeg dat nog maar eens hardop: "Het is niet mijn schuld."

Computers hebben het leven in vele opzichten makkelijker gemaakt, maar er wel voor gezorgd dat we meer en langer zitten, aldus Adam Rosante, een kracht- en conditietrainingsspecialist die veel met kinderen werkt. Scholen hebben daar in de afgelopen 20 jaar ook aan meegewerkt door pauzes in te korten en minder gymlessen aan te bieden. Het aantal virtuele activiteiten is door de pandemie alleen maar toegenomen terwijl echte, fysieke groepsactiviteiten juist tijdelijk zijn stilgezet. Laat dit nu net het soort activiteiten zijn die kids het leukst vinden, aldus Rosante.

Als gaming en video's kijken een Olympische sport zouden zijn, dan zouden kids allemaal een gouden medaille winnen. "Als je tijd op je scherm doorbrengt, geeft je brein veel dopamine af", zegt Lisa Jo Gagliardi, een voormalige gemeentelijke gezondheidscoördinator voor scholen in Michigan en oprichter van het adviesbureau LJ Gagliardi: Building a Whole Child Toolbox. Dopamine is de neurotransmitter die ervoor zorgt dat je lichaam genot en plezier voelt. Daarom is het zo moeilijk om bij je scherm weg te lopen, het kan heel verslavend zijn, zegt Gagliardi.

Maar gelukkig: door beweging kan er ook dopamine vrijkomen. Het enige verschil is dat dat meer inspanning vergt. Je kind moet zich omkleden en sportkleding aantrekken, achter een vriend of bal aan hollen en na afloop misschien een douche nemen. Dat is veel meer gedoe dan op een bank voor een scherm neerploffen. Zittende activiteiten kosten dan wel minder moeite, ze leveren niet altijd evenveel plezier op: uit onderzoek is gebleken dat kinderen die een actieve pauze van twee minuten kregen dat leuker vonden dan de kinderen die tijdens hun pauze twee minuten videospelletjes mochten spelen, aldus de leider van het onderzoek Rebecca Hasson, PhD en universitair docent aan de universiteit van Michigan.

Kids moeten gewoon meer gelegenheid krijgen en aangemoedigd worden om te bewegen en te spelen. Hoe vaker dit gebeurt, zegt Gagliardi, "hoe sneller hun brein de positieve effecten ervan zal herkennen."

We zeggen dit niet om je bang te maken, maar het voorbeeld dat jij stelt kan de verhouding van je kind met lichaamsbeweging nog jarenlang beïnvloeden, zowel positief als negatief, aldus Diana Cutaia, oprichter van Coaching Peace Consulting, lid van Nike's Social and Community Impact-team en diverse gemeentelijke schoolraden. "Telkens wanneer je het over lichaamsbeweging hebt, al is het maar je eigen training, dan kun je je kinderen daarmee enthousiast maken over sport, of hen juist demotiveren", zegt ze. Kinderen hebben namelijk de neiging om hun meningen te baseren op de woorden en acties van de volwassenen in hun omgeving, om te beginnen die van hun ouders.

Om je leven als ouder makkelijker te maken, geven we je hier een kort overzicht van waar je als ouder op moet letten en wat je vooral wel en niet moet doen.

Wanneer je er net opuit gaat of terugkomt van een work-out, probeer de lichamelijke activiteit dan te beschrijven als iets waar je veel plezier aan beleeft, zegt Cutaia. Als je je kids vertelt dat je zoveel energie krijgt van het rondje joggen in de ochtend of dat je je altijd zo sterk voelt na een gewichthefsessie, dan willen ze die positieve gevoelens zelf ook graag ervaren, legt Hasson uit.

Als kinderen onder druk worden gezet en zelf hun eigen sportieve activiteiten niet mogen kiezen, dan zijn ze sneller geneigd zich tegen je te verzetten, zo blijkt uit onderzoek gepubliceerd in Medicine & Science in Sports & Exercise. Als je je kids de mogelijkheid ontneemt om zelf keuzes te maken, dan beperk je hen ook in de mogelijkheid om de activiteit die ze voor ogen hebben ooit zelf uit te voeren. Moedig ze wel aan om elke dag ten minste een uur lang actief te zijn (iets dat volgens de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention bij minder dan 25 procent van kinderen tussen 6-17 ook daadwerkelijk lukt).

Hoewel er geen universele oplossing bestaat, noemen we hier een paar richtlijnen die je kan volgen om kinderen aan te moedigen om meer te bewegen, beter te bewegen en langdurig een gezonde lifestyle te ontwikkelen. Als je het lastig vindt om hier de nodige tijd, middelen of energie voor op te brengen, dan stelt Rosante voor om vrienden of buurkinderen uit te nodigen om samen met jouw kids te spelen zodat je de inspanningen een beetje kunt delen.

Omdat jonge kinderen nog niet over volledige motorische vaardigheden beschikken, gaan ze veel op hun gevoel af (wat ze zien, horen, aanraken, ruiken en proeven), aldus Hasson. Daarom moet je je bij die leeftijdsgroep vooral richten op de ontwikkeling van motorische vaardigheden zoals lopen, rennen, schoppen, gooien en klimmen, en moet je er een spelletje van maken. Geef ze een zacht balletje dat ze naar elkaar toe kunnen gooien of speel tikkertje om hun spontane bewegingen te versterken.

Kinderen van deze leeftijd hebben maar een korte aandachtsspanne: per jaar komen er ongeveer 2 à 3 minuten bij, zegt Hasson. Gelukkig zijn kinderen van deze leeftijd al van nature in korte periodes actief, dus verzin vooral leuke activiteiten met regelmatige onderbrekingen zoals een dansspelletje of een korte estafette of obstakelrace.

Wat vaardigheden betreft moet je je vooral op coördinatie richten. "Evenwichtsoefeningen op een echte of denkbeeldige evenwichtsbalk zijn bijvoorbeeld een goed idee", zegt Rosante, die kinderen graag het spel 'de vloer is lava' (of 'Hot Lava', een versie van apenkooi) laat spelen waarbij kinderen over een balk of lijn op de vloer lopen, een bal moeten oppakken en terug moeten lopen terwijl ze zich inbeelden dat de vloer eronder en ernaast lava is. Wat je ook doet, hou het kort (vanwege die korte aandachtsspanne).

In de laatste leerjaren van de lagere school en de eerste jaren van de middelbare school bewegen kinderen al gauw 50% minder dan daarvoor. Er zijn minder pauzes waarin ze kunnen spelen en kids die sowieso al minder sportief zijn, hebben er op deze leeftijd al gauw geen zin meer in. Bovendien vinden jonge tieners het erg belangrijk om dingen samen met hun vrienden te doen en dit draait, je raadt het al, vaak om een elektronisch apparaat.

Profiteer vooral van dat sociale aspect, zegt Rosante. Nodig vrienden uit en plan een potje voetbal of basketbal in. Leg een obstakelcircuit aan in je achtertuin die ze vervolgens in teams moeten afleggen. Of, als je kind niet bij zijn iPad is weg te slaan omdat hij daar Harry Potter-films op zit te kijken, breng de films dan tot leven en speel je eigen versie van zwerkbal buiten in het park.

De meeste tieners doen liever niet wat jij hen opdraagt. Ze vinden spelletjes minder leuk en snel kinderachtig. Daarom, zegt Rosante, is dit het moment waarop ze in de tuin of buiten op straat met hun broers of zussen, buren of vrienden moeten kunnen voetballen of basketballen, rennen of fietsen, of hobby's zoals dansen of karate kunnen kiezen. Ontdek wat je kind echt leuk vindt en hoe je dat kunt omzetten in een leuke vorm van beweging, of dit nu betekent dat je ze wekelijks naar een klasje moet brengen of dat je dit samen met hen buiten doet.

Het is nooit te laat om kids aan het sporten te krijgen. Als je kind idolaat is van LeBron of ze hun haar net als Megan Rapinoe willen verven, moedig ze dan aan om de sport van die atleet te gaan doen, aldus Rosante. Als ze zich verzetten of ze die sport in jouw omgeving niet kunnen doen, probeer je kind dan toch op een of andere manier voor beweging te interesseren. Je kunt bijvoorbeeld een tweedehands voetbaldoel kopen of hen vragen je dat leuke dansje te leren dat ze op TikTok hebben gezien (het is natuurlijk een schermpje maar zolang het actief is, zegt Hasson, mogen we wel een beetje valsspelen...)

Met een beetje vallen en opstaan lukt het en kunnen we jou ook verwelkomen als lid van een nieuwe club: de trotse ouder van een stel gezonde, actieve kids.