De posities in voetbal uitgelegd

Sporten & activiteiten

Of je nou net begint te leren over voetbal of zelf hoopt te gaan spelen, deze gids over voetbalposities zal van pas komen.

Laatste update: 11 augustus 2022
Leestijd: 8 min.
Welke posities zijn er in voetbal?

Als je naar de interviews na een wedstrijd in het profvoetbal kijkt, hoor je meestal dat spelers hun teamgenoten prijzen. Dat komt omdat, hoe goed een enkele speler ook mag zijn, elke positie op het voetbalveld een cruciale rol in het spel speelt.

"Het is van groot belang dat elke speler de rol en verantwoordelijkheden van de positie die hij speelt volledig begrijpt", verklaart Carl Wild, een in het V.K. gevestigde voetbalcoach. "Dit zorgt er vervolgens voor dat het team effectief samen speelt, in plaats van als een groep individuele spelers.

Volgens de Laws of the Game van de International Football Association Board (IFAB), het handboek met de belangrijkste regels dat wordt gebruikt om een voetbalwedstrijd te arbitreren, wordt een wedstrijd gespeeld tussen twee teams en duurt deze 90 minuten, blessuretijd uitgezonderd. Voordat een officiële wedstrijd kan beginnen, moeten de ploegen bij de meeste vriendschappelijke, professionele en recreatieve competities op elk moment minstens zeven spelers op het veld hebben staan, hoewel het ideale aantal spelers op het veld per elftal 11 is (inclusief de keeper).

Veel teams hebben daarom elftallen met in totaal tot 23 spelers voor voldoende vervangingsmogelijkheden. Bij de meeste professionele teams mogen gedurende de wedstrijd vijf spelers worden gewisseld, hoewel bij veel recreatieve en jeugdcompetities de wissels onbeperkt zijn.

Omdat voetbal zo'n veelzijdige sport is, is het begrijpelijk dat sommige posities verschillende namen hebben en in sommige gevallen ook verschillende doeleinden. Zo kan een 'buitenspeler' een 'vleugelspeler' worden genoemd en kan een 'centrale verdediger' ook een 'voorstopper' of 'libero' zijn.

Lees hieronder verder om meer te leren over alle verschillende posities in het voetbal.

(Gerelateerd: De 10 beste Nike cadeaus voor voetballers)

Wat het betekent om in balbezit of uit balbezit te zijn

Zoals Wild al aangaf, verschilt de rol van een positie, afhankelijk van of het team aanvallend of verdedigend speelt. Een bepaalde positie op het veld kan een andere rol gaan spelen als de desbetreffende ploeg niet in balbezit is – of wanneer de andere ploeg de bal heeft – versus wanneer ze wél de bal hebben of wanneer hun elftal de bal heeft. Hieronder lees je wat elke positie doet in elk van deze scenario's.

Wat zijn de verdedigende posities bij voetbal?

  1. 1.Keeper

    "De belangrijkste rol van de keeper is natuurlijk om de bal uit het doel te houden", legt Wild uit. Volgens de spelregels van de IFAB is de keeper de enige positie op het veld die de bal met de handen mag aanraken terwijl de bal in het spel is.

    • Uit balbezit: natuurlijk is het doel van een keeper om het doel op alle mogelijke manieren te verdedigen. Zoals Wild al aangaf, gaat dit vaak samen met communicatie met hun teamgenoten. "De keeper moet het gebied 'commanderen'", legt hij uit. "Als de keeper de mogelijkheid heeft, moet diegene proberen de bal van de aanvallende ploeg te onderscheppen en deze weg te werken." Dat kan door de bal te vangen of weg te schoppen, te stompen of te slaan, merkt hij op.

    • In balbezit: de keeper mag zich vrij over het veld bewegen (als hij dat wil), wat zijn rol verandert als zijn ploeg in balbezit is. "De keeper is uitgegroeid tot een integraal onderdeel van hoe veel teams nu spelen als ze de bal hebben", zegt Wild. "Ze moeten zelfverzekerd en comfortabel zijn als ze de bal in bezit hebben." Wild legt uit dat keepers vaak zullen helpen bij het 'opzetten' van een spel tussen teamgenoten met korte en lange passes, omdat ze vaak het meest complete zicht hebben op de wedstrijd die voor hen ligt.
  2. 2.Fullback

    Ook bekend als: links- of rechtsachter

    Meestal staan ze aan de linker- of rechterkant van het veld en werken ze nauw samen met de rest van de verdedigingslinie om het doel te helpen beschermen tegen aanvallen van de tegenpartij, maar ook om het spel op te bouwen en de bal door te spelen naar hun aanvallende medespelers.

    • Uit balbezit: als de fullback zijn doel verdedigt tegen een aanval, is het volgens Wild "hun voornaamste taak nauw samen te werken met de andere verdedigers (vooral de centrale verdedigers) om te zorgen dat de tegenpartij niet door de verdedigingslinie heen kan dringen." Wild geeft aan dat de tegenstanders meestal zullen proberen de bal tussen de verdedigers door te krijgen, dus het onder controle houden van dit gebied is de sleutel om te voorkomen dat er wordt gescoord.

    • In balbezit: Wild wijst erop dat, als de ploeg van een fullback de bal heeft, hun rol grotendeels afhangt van de opstelling van hun ploeg. Zo zijn er bijvoorbeeld teams die hun fullbacks zowel verdedigend als aanvallend laten spelen (vleugelverdediger/wingback), waarbij ze het hele bereik van de linker- of de rechterzijlijn voor hun rekening nemen om zowel het doel van de tegenstander aan te vallen als het eigen doel te beschermen. In andere gevallen gaan de fullbacks meer naar het midden van het veld om aanvallende spelers de gelegenheid te geven breder te spelen op de helft van het andere team.
  3. 3.Centrale verdediger

    Ook bekend als: voorstopper, libero of vrije verdediger

    "De voornaamste rol van de centrale verdediger is het gebied van het veld dat direct voor hun doel ligt te beschermen en de verdediging te structureren", zegt Wild.

    • Uit balbezit: volgens Wild beschermt de centrale verdediger de kwetsbaarste plaats op het veld: het gebied vlak voor het doel. "Het is de taak van de voorstopper om de bal zo snel mogelijk uit dit gebied te krijgen", aldus Wild. "Dit houdt meestal in dat je je bezighoudt met de centrale aanvaller van de tegenpartij, die meestal de grootste [scorende] dreiging vormt."

    • In balbezit: als de centrale verdediger de bal heeft, is hij vaak verantwoordelijk voor de opzet van hoe het team de bal over het veld zal spelen. Hij voegt eraan toe dat de centrale verdediger vaak een 'veilige pass' biedt, oftewel een pass van een aanvallende speler die onder druk staat door de andere ploeg. De centrale verdediger, die vaak vrij staat (met andere woorden, er is meestal geen tegenstander die op hem let), biedt een manier om de druk te verlichten en de mogelijkheid om een nieuw spel op te zetten.
  4. 4.Verdedigende middenvelder

    Ook bekend als: stopper

    Wild merkt op dat veel voetbalteams met een of twee verdedigende middenvelders werken. "Hun voornaamste rol is de verdediging meer bescherming te bieden door vlak voor de fullbacks en centrale verdediger te spelen", legt hij uit.

    • Uit balbezit: bij het beschermen van het doel tegen een tegemoetkomende aanval, zal een verdedigende middenvelder voortdurend proberen te voorkomen dat de bal naar het middengebied gaat. "Dat doen ze door de passlijnen tussen de verdedigende en aanvallende middenvelders van de andere ploeg te blokkeren."

    • In balbezit: "Als de ploeg van een verdedigende middenvelder in balbezit is, moet hij een soortgelijke rol spelen als de centrale verdediger, in die zin dat hij de schakel is tussen verdediging en aanval", zegt Wild. Toch moeten ze ook klaar zijn om passes van beide soorten spelers aan te nemen.

    (Gerelateerd: De beste Nike voetbalschoenen voor jouw speelstijl)

Wat zijn de aanvallende posities bij voetbal?

  1. 1.Aanvallende middenvelder

    Deze spelers verspreiden zich over een breed deel van het voetbalveld. En daardoor bevinden ze zich in een uitstekende positie om in een aanval op het doel van hun tegenstander te duiken, en hun eigen verdedigingslinie te beschermen.

    • Uit balbezit: Wild legt uit dat deze speler het meeste van zijn verdedigende werk op de helft van de tegenstander doet. Als het team van de aanvallende middenvelder de bal verliest, is het hun doel de bal snel terug te krijgen.

    • In balbezit: "Als hun team de bal heeft, zal de aanvallende middenvelder vaak de speler zijn die door zijn acties met of zonder de bal de verdedigingslinie van de tegenstander probeert te doorbreken", zegt Wild. Hij voegt eraan toe dat deze spelers de bal vaker kunnen verliezen dan anderen, omdat er van hen wordt verwacht dat ze meer risico's nemen. "Ze moeten doelkansen kunnen creëren", zegt Wild. "Als je risico's neemt, word je soms beloond."
  2. 2.Buitenspeler

    Ook bekend als: vleugelspeler of flankaanvaller

    Deze spelers, die helemaal rechts en links op het veld voor de fullbacks staan, werken nauw samen met de medespelers die centraal staan, in de eerste plaats om het doel aan te vallen.

    • Uit balbezit: net als de aanvallende middenvelder, "zal de buitenspeler het meeste verdedigende werk op de helft van de tegenstander doen", zegt Wild. "Dit zijn meestal de spelers, naast de midvoor, die de aanval inzetten met het doel hun tegenstanders te verhinderen verder te komen en de bal dicht bij het doel te bemachtigen."

    • In balbezit: zoals Wild al uitlegde, hebben deze spelers twee belangrijke rollen bij de aanval. Ten eerste staan ze vaak in de directe lijn om de bal van fullbacks te ontvangen en vervolgens door te spelen naar het midden van het veld. Ze zijn ook belangrijk voor de ondersteuning van de centrale aanvaller(s), om ervoor te zorgen dat die spelers niet alleen staan als ze de bal aannemen (zodat ze de bal niet verliezen).
  3. 3.Centrale aanvaller

    Ook bekend als: spits

    Spitsen zijn de belangrijkste scorers op het voetbalveld, aldus Wild. Hun team werkt de hele wedstrijd om de bal bij hen te krijgen in de hoop die achter in het net te krijgen.

    • Uit balbezit: als de tegenpartij de bal heeft op de helft van het veld dat ze verdedigen, zal een midvoor meestal de eerste speler zijn die hun verdediging onder druk zet, in een poging hun speler te forceren de bal niet direct weer het veld in te sturen.

    • In balbezit: behalve dat hij de hoofdscorer is (en er alles aan doet om de bal in het net van de tegenpartij te krijgen), is een centrale aanvaller ook van cruciaal belang bij het terugsturen van de bal naar buitenspelers of middenvelders om zo het perfecte spel te kunnen spelen. Wild vertelt dat deze spelers voortdurend op zoek zijn naar het 'uitbuiten' van de ruimtes die tussen de verdediging van de tegenstander ontstaan, door er zelf doorheen te dribbelen of de bal naar andere medespelers te schoppen.

    (Gerelateerd: De beste Nike voetbalscheenbeschermers om te proberen)

Tekst: Julia Sullivan, door A.C.E. gecertificeerde personal trainer

Voor het eerst gepubliceerd: 11 augustus 2022

Gerelateerde verhalen

De basis van voetbal, uitgelegd door voetbalcoaches

Sporten & activiteiten

Jouw voetbalgids, uitgelegd door coaches

De meestvoorkomende voetbalblessures uitgelegd

Sporten & activiteiten

De meestvoorkomende voetbalblessures uitgelegd

Alle posities bij basketbal uitgelegd

Sporten & activiteiten

Alle posities bij basketbal uitgelegd

6 kuitoefeningen die je volgens fysiotherapeuten elke week moet doen

Sporten & activiteiten

6 kuitoefeningen die je volgens fysiotherapeuten elke week moet doen

Wat is een gescheurde kruisband precies?

Sporten & activiteiten

Wat is een gescheurde kruisband precies?