Thuis op het veld

Er wordt een potje drie tegen drie gespeeld op het basketbalveld van South Beach in de stad Fremantle (of Freo) ten zuiden van Perth. Op het eerste gezicht ziet het er vriendschappelijk uit, maar als je goed luistert hoor je dat er meer op het spel staat: de verliezers betalen het eten.

"Die maaltijd wordt echt super, wauw", zegt Chris Lako, de lolbroek van het team (en de kleinste speler, waardoor hij ook vaak op een vrolijke manier wordt geplaagd).

Sebit Reath, de eigenlijke leider van de groep, grijnst terwijl hij de bal heeft. "Bro, ik wil een milkshake", zegt de 22-jarige, die tijdens zijn studie speelde met een basketbalbeurs. "En je kunt beter flink uitpakken, want ik ga ook naar Nobu!" Hij houdt van Japanse haute cuisine.

"Je krijgt echt geen eten van mij", reageert Chudier Lap, die met zijn 21 jaar een van de jongsten van het stel is.

“We kunnen gaan barbecueën, toch?" zegt Ngor Manyang, 25 jaar en een van de teamgenoten van Sebit. Ze spreken allemaal met een duidelijk Australisch accent. Toch is goed te horen dat ze ergens anders vandaan komen. Alle mannen op het veld zijn vluchtelingen uit Zuid-Soedan die als kinderen naar Perth zijn gekomen.

Hier, aan de andere kant van de wereld, vallen ze echt op: Sebit is 2 meter 8. Maar de ware reden dat toeschouwers even blijven staan is dat maar weinig mensen een speler hebben gezien van dit niveau. De basketballers zijn of professionals of flink op weg om dat te worden. Maar vandaag gaat het om de liefde voor het spel (en eten).

Sebit stuift ze aan de linkerkant voorbij richting de basket en scoort. De shirts staan met 4 punten voor. Tijd voor een drinkpauze.

We komen dichterbij en praten met Sebit, zijn jongere broer Chuatwech (19 jaar) die in het lokale National Basketball League-team speelde, en Ngor, om te ontdekken hoe deze sport ze de mogelijkheid heeft geboden een verbinding te maken met de dingen die zij het belangrijkste vinden.

We hebben het over de liefde voor basketbal, een paspoort naar de vrijheid en overwinnen.

Chuatwech: Ik ben in Waat, Zuid-Soedan geboren. En door de burgeroorlog is mijn familie naar Australië verhuisd toen ik 3 was.

Chuatwech: Australië heeft een belangrijke rol in mijn leven gespeeld. Ik waardeer elke kans die ik heb gekregen. Maar ik zal altijd verbonden zijn met Zuid-Soedan, dat zal altijd mijn thuis zijn. Ik voel me sterk verbonden met mijn afkomst.

Chuatwech: Sport heeft me laten zien dat je niets voor niets krijgt en dat hard werken de enige optie is als je uit een moeilijke situatie wil komen. Ik streef naar een betere toekomst, zodat de verhuizing van Zuid-Soedan naar Australië het waard is geweest. Hopelijk kan ik ooit terug naar Zuid-Soedan om daar het verschil te maken voor iedereen.

Sebit: Ik heb het gevoel dat, als je echt goed bent in een sport, je eerder geaccepteerd wordt. Ik denk echt dat daardoor mensen naar je toe komen.

Ngor: Wij behoren tot een van de langste mensen [de Dinka-stam in Zuid-Soedan] ter wereld. Daarom neigen we van nature naar basketbal, want dat past goed bij ons, gezien onze lengte en ons atletisch vermogen.

Sebit: Met name vanwege mijn oudere broer. Ik wilde met hem spelen, weet je? We doen alles samen. Basketbal is een van de drie pijlers in mijn leven. School, familie en basketbal.

Chuatwech: Mijn broers speelden. Ze gingen in het weekend naar wedstrijden en ik wilde meedoen. Dus stopte ik met voetbal en begon ik met basketbal. Vanaf groep 6 ging ik uiteindelijk serieuzer trainen en nu probeer ik professional te worden, dus ik plan mijn dag rond basketbal. Het is eigenlijk het enige waar ik aan denk.

Chuatwech: We kennen elkaar al jaren: onze families kennen elkaar. We begonnen samen te spelen toen we kinderen waren. Toen organiseerde iemand een team voor de South Sudanese Australian National Basketball Association, de Perth Rhinos. Het team stopte in 2018 en dit team is daar eigenlijk een voortzetting van.

Ngor: We stimuleren elkaar en zijn daardoor veel weerbaarder geworden. Als we samen spelen, zien we dat wanneer één persoon succes heeft, we allemaal succes hebben. Daarom hou ik zo van teamsport.

Sebit: Samen spelen versterkt onze vriendschap. Met elkaar van mening kunnen verschillen en toch gewoon verder kunnen. Het maakt de vriendschap hechter.

Ngor: Mijn sterke punt is mijn schot. Ik ben een van de beste shooters.

Sebit: Mijn veelzijdigheid en mijn lengte, zodat ik van hier kan schieten.

Chuatwech: Mijn snelheid en atletisch vermogen. Ik ben niet bang om de bal over te spelen. Ik wil graag winnen, daar doe ik dus zo'n beetje alles voor.

Sebit: (bloedserieus) Dat ben ik.

Chuatwech: (bloedserieus) Mijn broer.

Tijd om het veld weer op te gaan. De wedstrijd wordt spannend. Hun stemmen schallen net zo snel het veld over als de onderlinge passes.

"Hij wil niet schieten!"

"Naar de basket, bro!"

"Yo, hoe voelt het om zo klein te zijn?"

"Yes, laat maar zien hoe het moet!"

Spelers op de veldjes ernaast stoppen met hun eigen wedstrijd en komen bij elkaar om het professionele niveau van het team van dichtbij te aanschouwen. De bewondering van de toeschouwers voor hun talent laat duidelijk zien dat deze mannen door het basketbal lokale helden zijn geworden.

De serie wedstrijdjes tot 11 eindigt in een 4-3 overwinning voor het team van Sebit. Als MVP van de wedstrijd besteedt Sebit enkele minuten aandacht aan een paar kinderen die naar hun wedstrijden keken.

Dan gaat het team naar het strand om af te koelen in de beroemde bries van Fremantle, lokaal ook wel bekend als Freo Doctor omdat de frisse zeelucht voor verkoeling zorgt tijdens de Australische zomers. Op het strand, bij een verkoelende Freo Doctor, rennen ze de golven in, achter elkaar aan, en duwen en trekken aan elkaar totdat ze lachend in de zee vallen.

Het verliezende team belooft de winnaars dat ze hen binnenkort trakteren op hamburgers of spareribs. Ondanks het feit dat iedereen tijdens de wedstrijd wil winnen, is dat eigenlijk totaal niet van belang. Voor deze mannen is basketbal een gemeenschappelijke taal, een lens waardoor ze naar de wereld kijken, een manier om erbij te horen. Spareribs zijn gewoon een smakelijke bonus.