Dom jest tam, gdzie boisko

Na boisku do koszykówki Perth’s South Beach w mieście Fremantle (znanym też jako Freo) trwa mecz trzech na trzech. Może się wydawać, że to zwykła towarzyska rozgrywka, ale wystarczy wsłuchać się w rozmowy między zawodnikami, aby przekonać, się, że gra toczy się o konkretną stawkę: przegrani stawiają obiad.

„Ten obiad będzie przepyszny” – mówi Chris Lako, drużynowy wesołek (a przy tym najniższy zawodnik w zespole, o czym często przeciwnicy mu przypominają).

Sebit Reath, nieformalny lider grupy, uśmiecha się, kozłując piłkę. „Dla mnie będzie milkshake” – mówi 22-latek mający na swoim koncie grę w college’u w ramach stypendium. „Przygotuj się na duży rachunek. Idziemy do Nobu”. Widać, że ma ochotę na wyrafinowane japońskie jedzenie.

„Nie spodziewajcie się, że za was zapłacę” – odpowiada Chudier Lap, który w wieku 21 lat należy do najmłodszych w zespole.

„Możemy iść na obiad z grilla” – dodaje 25-letni Ngor Manyang grający w drużynie Sebita. Zawodnicy mówią z australijskim akcentem, ale w ich wymowie słychać wpływy ojczystego języka. Wszyscy są uchodźcami z Sudanu Południowego, którzy jako dzieci przybyli do Perth.

Tutaj, na drugim końcu świata, mocno się wyróżniają – Sebit ma prawie 210 cm. Jednak to, co przyciąga uwagę ludzi oglądających ich grę, to poziom umiejętności. Każdy z nich jest profesjonalistą lub dobrze zapowiadającym się zawodnikiem. Dziś grają jednak dla przyjemności (i by wygrać obiad).

Sebit drybluje między zawodnikami z lewego skrzydła. Piłka trafia do kosza. Zawodnicy w koszulkach prowadzą czterema punktami. Czas na przerwę na wodę.

Odchodzimy na bok, aby pogadać z Sebitem, jego młodszym bratem Chuatweechem – 19-latkiem, który grał dla lokalnego zespołu w National Basketball League – ora z Ngorem. Opowiadają, jak sport dał im szansę na zachowanie więzi z tym, co jest dla nich najważniejsze.

Rozmawiamy o miłości do koszykówki, bilecie do wolności i wygrywaniu.

Chuatwech: Urodziłem się w Waat w Sudanie Południowym. Gdy miałem 3 lata, z powodu wojny domowej moja rodzina przeniosła się do Australii.

Chuatwech: Australia jest dla mnie bardzo ważna. Doceniam szansę, którą dał mi ten kraj. Zawsze będę jednak związany z Sudanem Południowym, mój dom zawsze będzie właśnie tam. Czuję silną więź z moimi korzeniami.

Chuatwech: Dzięki temu wiem, że nic nie jest pewne i że ciężka praca to jedyny sposób na wyjście z trudnej sytuacji. Przeprowadzka z Sudanu Południowego do Australii była szansą na lepszą przyszłość. Mam nadzieję, że pewnego dnia będę mógł wrócić do swojej ojczyzny i pomóc mieszkającym tam osobom.

Sebit: Jeśli jesteś dobry w jakimś sporcie, łatwiej wejść ci do grupy. Łatwiej nawiązuje się wtedy kontakty.

Ngor: Pochodzimy z jednego z najwyższych plemion na świecie (Dinka z Sudanu Południowego). Nasz wzrost i atletyczna budowa ciała sprawiają, że mamy naturalne predyspozycje do koszykówki.

Sebit: To zasługa głównie mojego starszego brata. Chciałem grać razem z nim. Wszystko robimy razem. Koszykówka to jedna z trzech najważniejszych dla mnie rzeczy. Pozostałe to szkoła i rodzina.

Chuatwech: Moi bracia grali w koszykówkę. Chodzili na mecze w weekendy, a ja chciałem chodzić z nimi. Przestałem więc grać w piłkę nożną i przerzuciłem się na koszykówkę, a od czwartej klasy trenuję na serio. Staram się zostać profesjonalistą, więc wszystko, co robię w ciągu dnia, jest temu podporządkowane. Myślę o tym praktycznie cały czas.

Chuatwech: Znamy się od lat – nasze rodziny się przyjaźniły. Zaczęliśmy razem grać jako dzieci. Potem ktoś sworzył drużynę w South Sudanese Australian National Basketball Association, nazywała się Perth Rhinos. Zespół przestał funkcjonować w 2018 roku, ale można powiedzieć, że nasza drużyna jest jego kontynuacją.

Ngor: Wspieramy się nawzajem, dzięki czemu jesteśmy silniejsi. Gramy razem, więc sukces jednego z nas jest sukcesem nas wszystkich. Za to kocham sporty zespołowe.

Sebit: Wspólna gra cementuje naszą przyjaźń. Możemy się ze sobą kłócić, ale szybko przechodzimy nad tym do porządku dziennego. To sprawia, że nasza przyjaźń jest silniejsza.

Ngor: Moją mocną stroną jest rzut. Jestem w tym jednym z najlepszych.

Sebit: Wszechstronność i wzrost. Mam dzięki temu przewagę w powietrzu.

Chuatwech: Szybkość i sprawność fizyczna. Nie gram też egoistycznie. Lubię wygrywać, więc zrobię wszystko, aby odnieść sukces.

Sebit: (z pełną powagą) Wydaje mi się, że ja.

Chuatwech: (z pełną powagą) Mój brat.

Wracamy na boisko, gdzie gra staje się coraz bardziej zacięta, a uwagi wymieniane są równie szybko co podania.

„Nie chce mu się rzucać”!

„Atakuj kosz”!

„Jak to jest być takim niskim”?

„O to chodzi, pokaż, jak to się robi”!

Zawodnicy grający na sąsiednich boiskach przerywają rozgrywkę, aby z bliska popatrzeć na profesjonalistów. Podziw malujący się na twarzach widzów to dowód na to, że dzięki koszykówce przybysze z Sudanu Południowego stali się lokalnymi bohaterami.

Seria gier do 11 punktów kończy się zwycięstwem drużyny Sebita 4–3. Jako najlepszy zawodnik meczu ten jeszcze przez kilka minut udziela wskazówek dzieciom oglądającym ich mecz.

Następnie koszykarze ruszają na plażę, aby ochłodzić się morską bryzą, z której słynie Fremantle i która znana jest też jako doktor Freo – świeże morskie powietrze to najlepsza odpowiedź na australijskie upały. Gdy wśród śmiechów wchodzą na piasek, od razu biegną ochłodzić się w oceanie.

Przegrany zespół obiecuje zwycięzcom, że wkrótce zabierze ich na burgery lub żeberka. Mimo że w tej chwili zwycięstwo jest dla nich najważniejsze, chodzi o coś więcej. Koszykówka to ich język, okulary, przez które patrzą na świat, sposób na życie. Żeberka to tylko smaczny dodatek.