Ένας ασφαλής χώρος εκγύμνασης για γυναίκες στην Καμπούλ

Μπαίνοντας στο Momtaz Yoga Center στην Καμπούλ του Αφγανιστάν, μεταφέρεσαι προσωρινά μακριά από τη συνεχή βία και τους ανδροκρατούμενους χώρους της πόλης. Σε αυτό το ευρύχωρο στούντιο, που είναι γεμάτο φυτά και παράθυρα από το πάτωμα μέχρι το ταβάνι, έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε ένα συνηθισμένο στούντιο γιόγκα σε μια πόλη. Ωστόσο, είναι πολλά παραπάνω από αυτό.

Η ιδιοκτήτρια και δασκάλα Fakhria Momtaz καλωσορίζει τη μαθήτρια Farida Esmati με μια αγκαλιά, σαν να μην άλλαξε τίποτα. "Τόσο άνετα και γαλήνια δεν νιώθω σε κανένα άλλο χώρο, ούτε στο ίδιο μου το σπίτι", ψιθυρίζει η Farida στο αυτί της Fakhria. "Χαίρομαι πολύ που επέστρεψα, αδερφή μου". Χρειάστηκε να περάσουν αρκετές εβδομάδες για να τολμήσει η Farida να επισκεφθεί για πρώτη φορά το στούντιο πριν από δύο χρόνια, αλλά από τότε το επισκέπτεται τακτικά. "Η γιόγκα με έσωσε", λέει. "Με γλίτωσε από την κατάθλιψη, μου έδωσε αυτοπεποίθηση και μου έμαθε ότι πρέπει να φροντίζω τον εαυτό μου. Κάθε φορά που έρχομαι εδώ, νιώθω σαν νεογέννητο μωρό, σαν ελεύθερο πουλί, ανακουφισμένη, χωρίς πόνο στο σώμα και στην ψυχή μου".

Η Fakhria στράφηκε στη γιόγκα, επειδή η δουλειά γραφείου που έκανε της είχε προκαλέσει πόνους στον αυχένα και στη μέση. Αρχίζει το μάθημά της, καθοδηγώντας τις μαθήτριες να παραμείνουν παρούσες, να εστιάσουν στην αναπνοή τους και να κάνουν τις διάφορες στάσεις της γιόγκα με αυτοπεποίθηση. "Ξεκίνησα να διδάσκω γιόγκα, για να βοηθήσω τις γυναίκες να νιώσουν εσωτερική γαλήνη και ασφάλεια στην καρδιά και στο πνεύμα", αναφέρει. Ωστόσο, αυτή η αποστολή δεν είναι καθόλου εύκολη. Μόλις πριν από λίγους μήνες, έπρεπε να κρυφτεί, καθώς άρχισε να λαμβάνει απειλές για τη ζωή της, όταν κυκλοφόρησαν φωτογραφίες που την έδειχναν να κάνει ένα υπαίθριο μάθημα γιόγκα στη νοτιοδυτική Καμπούλ με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γιόγκα. Αν και η αυξανόμενη επιρροή των Ταλιμπάν την προβληματίζει, αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσει. "Ακόμα και αν χρειαστεί να αφήσω και πάλι την πατρίδα μου, θα συνεχίσω τον αγώνα μου για την ευεξία των γυναικών και τα δικαιώματά μας στο Αφγανιστάν", αναφέρει.

Καθώς οι γυναίκες κάνουν χαιρετισμούς στον ήλιο, ο Jafar Hoseini (αριστερά) και ο Habib Jawid προσέχουν τις κόρες τους στον χώρο αναμονής, ώστε οι σύζυγοί τους να μπορέσουν να συντονιστούν με το παρόν και να αποβάλλουν οτιδήποτε τις βασανίζει. Είναι κάτι παραπάνω από babysitting. Είναι ένα σημάδι σταδιακής αλλαγής στη κοινωνία της Καμπούλ.

Μερικές φορές τα παιδιά, όπως η δίχρονη Asna, τρυπώνουν στο μάθημα για να δουν στα κλεφτά τις μαμάδες τους εν δράσει, επιβεβαιώνοντας έτσι την πεποίθηση ότι αυτός ο χώρος είναι περισσότερο σαν το σπίτι μιας μεγάλης οικογένειας παρά στούντιο εκγύμνασης. "Δεν υπήρχε κάποιος ασφαλής χώρος εκγύμνασης για γυναίκες στην Καμπούλ, ώστε να γυμνάζεται η μητέρα μου", λέει η Fakhria. "Ελπίζω ότι οι προσπάθειές μου και αυτό το στούντιο θα ανοίξουν τον δρόμο για [την επόμενη] γενιά".

Αυτός ο χώρος ιδρύθηκε το 2016 από τη Fakhria και τον Reza Momtaz, τον σύζυγό της, στις εγκαταστάσεις μιας εταιρείας πληροφορικής που κατέχουν και, έκτοτε, έχει γίνει καταφύγιο για περισσότερες από 500 γυναίκες. Το στούντιό της δεν είναι το πρώτο στη χώρα, αλλά θεωρεί ότι είναι το πρώτο που βγαίνει στη δημοσιότητα. "Πρέπει να δείξουμε ένα άλλο αληθινό πρόσωπο του Αφγανιστάν, ένα θετικό πρόσωπο", αναφέρει. Μάλιστα, φιλοδοξεί να διαδώσει αυτό το μήνυμα πέρα από το στούντιό της. Αυτήν τη στιγμή, το ζεύγος Momtaz αναπτύσσει μια εφαρμογή που θα κάνει τη γιόγκα προσβάσιμη σε κάθε Αφγανή, ιδίως σε γυναίκες που δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι τους.

Μετά τη savasana, οι γυναίκες δεν φεύγουν. Αντιθέτως, μαζεύονται για να κουβεντιάσουν τρώγοντας καρπούζι. Αυτό είναι ακόμα ένα στοιχείο που διαφοροποιεί το Momtaz Yoga Studio από τους συνηθισμένους χώρους γιόγκα, ή και από οποιονδήποτε χώρο στην Καμπούλ, προσφέροντας ένα ασφαλές περιβάλλον που ενθαρρύνει τις γυναίκες να σκέφτονται και να ενεργούν ελεύθερα. Μία μαθήτρια που πηγαίνει τακτικά στο στούντιο ρωτά την αρχάρια Zarifa πώς της φάνηκε το μάθημα. "Ταξίδεψα κάπου αλλού", απαντά, "σε έναν κόσμο που ήταν γεμάτος ευτυχία και γαλήνη". Κάπως έτσι, ο ήλιος δύει πίσω από το κτίριο και οι γυναίκες επιστρέφουν στα σπίτια τους, έχοντας μέσα τους λίγη περισσότερη χαρά και ελπίδα από ό,τι πριν.