Πώς να αντιδράς πιο θετικά (σχεδόν) στα πάντα

Αν νομίζεις ότι η μανία με τον διαλογισμό είναι άλλη μια μόδα, μάλλον θα εκπλαγείς. Η συμβουλή μας; Μην τον απορρίψεις προτού τον δοκιμάσεις. Σύμφωνα με έρευνες, αυτή η πρακτική μπορεί να έχει πολλά οφέλη για την υγεία, όπως μείωση του άγχους και βελτίωση της διάθεσης, ενισχύοντας την αποφασιστικότητά σου όταν αντιμετωπίζεις τα αναπόφευκτα εμπόδια στο ταξίδι της ζωής. Επίσης, δεν χρειάζεται να αφιερώσεις πολύ χρόνο για να απολαύσεις αυτά τα οφέλη. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές στο Γέιλ, το Κολούμπια, το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ και το Ντάρτμουθ, ένα σύντομο μάθημα ενσυνειδητότητας μπορεί να σε βοηθήσει να μάθεις πώς να αντιμετωπίζεις αποτελεσματικότερα τον πόνο και τα αρνητικά συναισθήματα.

Η μελέτη παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον: Οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες, οι οποίοι δεν είχαν κάνει ποτέ διαλογισμό, να παρακολουθήσουν ένα μάθημα διάρκειας 30 λεπτών για την ενσυνείδητη αποδοχή. Οι συμμετέχοντες έμαθαν τι σημαίνει η έννοια (η επίγνωση και η αποδοχή μιας κατάστασης χωρίς κρίση) και πώς λειτουργεί (για παράδειγμα, αν δεν καταφέρεις να ξεπεράσεις το προσωπικό σου ρεκόρ σε έναν αγώνα, θα αναγνώριζες και θα αποδεχόσουν ότι νιώθεις απογοήτευση με τον εαυτό σου χωρίς, όμως, να αφήσεις την απογοήτευση να σε κάνει να νιώσεις ενοχή, θυμό ή αδυναμία). Τους δόθηκαν επίσης μεταφορές, σύμφωνα με τις οποίες θα ήταν οδηγοί λεωφορείου ή θα έπρεπε να υπομείνουν μια καταιγίδα (θα τα δούμε αναλυτικά προς το τέλος), για να τους βοηθήσουν να μάθουν πώς να εφαρμόζουν αυτήν την προσέγγιση σε πραγματικές καταστάσεις.

Αμέσως μετά, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αντιδράσουν φυσιολογικά καθώς θα έβλεπαν ουδέτερες και αρνητικές εικόνες και θα βίωναν ζεστές και επώδυνα υψηλές θερμοκρασίες. Στη συνέχεια, τους είπαν να αντιδράσουν σε καθεμία από αυτές τις καταστάσεις με ενσυνείδητη αποδοχή. Όταν οι συμμετέχοντες έλαβαν μια αρνητική εικόνα ή βρέθηκαν σε συνθήκες επώδυνης ζέστης, ένιωσαν λιγότερα αρνητικά συναισθήματα και σωματικό πόνο συγκριτικά με το όταν αντέδρασαν φυσιολογικά σε αυτά.

Ένας λόγος για αυτό, σύμφωνα με τον συνεργάτη συγγραφέα της μελέτης Kevin Ν. Ochsner, PhD, καθηγητή και πρόεδρο του τμήματος ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, είναι ότι η ενσυνείδητη αποδοχή αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύεις τι σημαίνει κάτι για εσένα. Ένα άλλο όνομα για αυτήν την ερμηνεία είναι η "εκτίμηση" και κινεί όλα τα συναισθήματά σου.

"Η ενσυνείδητη αποδοχή μπορεί να μεταβάλει την εκτίμηση σου, προσφέροντας μια αίσθηση αποστασιοποίησης από μια εμπειρία, σαν να παρακολουθείς απλώς το τι συμβαίνει και να μην συμμετέχεις σε αυτήν στην πραγματικότητα", εξηγεί. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι ο στόχος σου ήταν να ολοκληρώσεις δέκα push-up και αναγκάστηκες να σταματήσεις την προσπάθεια στα εννέα. Η εκτίμησή σου μπορεί είτε να σε κάνει να εστιάσεις στο ότι σου λείπει ένα και έτσι να νιώσεις απογοήτευση είτε να σε βοηθήσει να αναγνωρίσεις ότι ήρθες πιο κοντά από ό,τι ποτέ πριν και να σε ωθήσει να προσπαθήσεις πιο σκληρά την επόμενη φορά.

"Οι άνθρωποι έχουν την τάση να αφήνουν τα συναισθήματά τους να συσσωρεύονται και να διογκώνονται. Νιώθεις άγχος και φόβο, μετά νιώθεις θυμό επειδή νιώθεις άγχος και φόβο, κατόπιν νιώθεις θλίψη επειδή νιώθεις θυμό κ.λπ. Αν, όμως, μπορείς να αποδεχθείς ενσυνείδητα την αρχική αντίδραση ως τον τρόπο που πραγματικά αισθάνεσαι, τότε απλώς θα σου περάσει, δεν θα εντείνεις την κατάσταση και η συναισθηματική σου απόκριση δεν θα είναι τόσο έντονη ή μεγάλης διάρκειας", λέει ο Ochsner. Με άλλα λόγια, σου δίνει τη δυνατότητα να το αφήνεις πίσω σου και αυτό μπορεί να σε βοηθήσει την επόμενη φορά που τα πράγματα δεν θα πάνε όπως ευχόσουν.

Ακούγεται υπέροχο; Όντως είναι! Δοκίμασέ το με αυτήν την εισαγωγή στην ενσυνείδητη αποδοχή, βασισμένη σε ασκήσεις από τη μελέτη του Ochsner.

• Κάθισε άνετα σε ένα ήσυχο δωμάτιο χωρίς περισπασμούς. Αφιέρωσε δύο έως πέντε λεπτά εστιάζοντας στην αναπνοή σου. Στη συνέχεια, φαντάσου ότι οδηγείς ένα λεωφορείο. Οι επιβάτες ανεβαίνουν και κατεβαίνουν, αλλά το λεωφορείο απλώς συνεχίζει να κινείται. Ορισμένοι επιβάτες είναι θορυβώδεις και αντιπαθητικοί. Σκέψου τους ως ανήσυχες σκέψεις ή δυσάρεστα συναισθήματα. Αναγνώρισε την παρουσία τους και αποδέξου ότι θα βρίσκονται εκεί για λίγο χρονικό διάστημα, χωρίς όμως να αντιδράσεις. Όταν θα κατέβουν από το λεωφορείο, συνέχισε να οδηγείς.
  
  
• Ας δούμε μια άλλη προσέγγιση. Φαντάσου πως είσαι έξω και έρχεται καταιγίδα. Όμως, το έδαφος, τα δέντρα, τα κτίρια και εσύ είστε ακόμα εκεί, είτε βρέχει είτε χιονίζει είτε έχει λιακάδα. Αντί να τρέξεις μακριά, αποδέξου ότι η καταιγίδα είναι εκεί. Μετά, άφησέ τη να περάσει.
  
  
• Όταν έρθει η ώρα, χρησιμοποίησε αυτήν την έννοια της ενσυνείδητης αποδοχής που έμαθες πρόσφατα. Αν νιώθεις να δημιουργείται ένα μεγάλο συναίσθημα, αντί να κρίνεις αν είναι "καλό" ή "κακό", θυμήσου τον εσωτερικό σου οδηγό λεωφορείου ή παρατηρητή καταιγίδων. Προσπάθησε να εστιάσεις σε αυτό που νιώθεις και μετά ξέχασέ το ή άφησέ το να περάσει.

Το εκπληκτικό με αυτήν την άσκηση είναι ότι μπορείς να δεις βελτίωση μετά από ένα μόνο σύντομο μάθημα. Ωστόσο, όσο περισσότερο εξασκείς την ενσυνείδητη αποδοχή τόσο ευκολότερο και πιο φυσικό γίνεται, λέει ο Ochsner. "Αν μπορείς να αφιερώνεις λίγα λεπτά τη μέρα, όπου απλώς θα εστιάζεις μόνο στην αναπνοή σου, θα κάθεσαι υπομονετικά με τα συναισθήματά σου και θα παρατηρείς τι συμβαίνει στο μυαλό και το σώμα σου, αυτό είναι το πρώτο βήμα προς τη βελτίωση της ικανότητάς σου να αποδεχθείς και να αλλάξεις τα πράγματα στη ζωή σου".

Ποιος δεν θέλει να βάλει λίγη ενσυνειδητότητα στη ζωή του;