Πώς να μετατρέψεις ένα εμπόδιο σε κίνητρο για να προχωρήσεις

Πίστευες ότι θα είχες παντρευτεί έως μια συγκεκριμένη ηλικία, αλλά μόλις έβαλες τέρμα σε μια μακροχρόνια σχέση. Έκανες προπόνηση για να τρέξεις στον πρώτο σου αγώνα και τελικά η διοργάνωση ακυρώθηκε. Έχεις δύο εβδομάδες που ακολουθείς ευλαβικά ένα χορτοφαγικό πρόγραμμα διατροφής, αλλά μετά τι συμβαίνει; Έχεις μισοτελειώσει ένα μπουρίτο με φασόλια και τελικά συνειδητοποιείς ότι περιέχει τυρί.

Τα αναπάντεχα εμπόδια, όποια και αν είναι αυτά, σε κάνουν να αγχωθείς, να πελαγώσεις ή ακόμα και να παραλύσεις, λέει η Carrie Jackson Cheadle, καθοδηγήτρια πνευματικής υγείας και συγγραφέας των βιβλίων "On Top of Your Game" και "Rebound". Γιατί; Όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως τα ήθελες, μπορεί να νιώσεις εκτός ελέγχου, λέει η Jackson Cheadle.

"Όταν συμβαίνει κάτι κακό, μπορεί εύκολα να βαλτώσεις στις αρνητικές σκέψεις", εξηγεί η Jehan Sparks, PhD, συμπεριφορική επιστήμονας με ειδίκευση στη λήψη αποφάσεων στο UCLA. Αρχίζεις να ανησυχείς για οτιδήποτε θα μπορούσε να θεωρηθεί αρνητικό, αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου με έναν τρόπο που δεν θα το έκανες προηγουμένως και υποτιμάς ή ακόμα και ισοπεδώνεις εντελώς τη στιγμή. Με άλλα λόγια, μπαίνεις σε έναν φαύλο κύκλο", λέει η Sparks.

Δεν χρειάζεται να αντιδράς έτσι, ωστόσο. "Μια αγχωτική κατάσταση δεν προκαλεί άγχος μέχρις ότου αποφασίσεις ότι δεν μπορείς να την αντιμετωπίσεις", λέει η Jackson Cheadle. Αυτό σημαίνει ότι εσύ έχεις το επάνω χέρι. Μπορείς να επιλέξεις πώς θα δεις και πώς θα αντιμετωπίσεις τα εμπόδια, ενώ μπορείς μάλιστα και να τα χρησιμοποιήσεις για να επιτύχεις κάτι ακόμα μεγαλύτερο. Μάθε πώς.

1. Νιώσε όλα τα συναισθήματα.
"Μην στεναχωριέσαι". "Δεν πρέπει να αφήσεις αυτό το γεγονός να σε πάρει από κάτω". Σου θυμίζει κάτι αυτή η αντιμετώπιση; "Είναι φυσιολογικό να καταπολεμάς την πρώτη σου αντίδραση σε ένα αρνητικό συμβάν, αλλά όταν κατηγοριοποιείς αυτά τα συναισθήματα ως "αρνητικά", επιβραδύνεις την αντίδρασή σου", αναφέρει η Jackson Cheadle. "Πρέπει να επιτρέψεις στον εαυτό σου να νιώσει αυτά τα συναισθήματα, ώστε να μπορέσει να τα αντιμετωπίσει", λέει.

Υπάρχουν μάλιστα έρευνες που καταδεικνύουν ότι ο ακριβής προσδιορισμός των συναισθημάτων σου μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία ανάκαμψης, προσθέτει η Jackson Cheadle, η οποία προτείνει να αναζητήσεις στο διαδίκτυο μια λίστα συναισθημάτων και να χρησιμοποιήσεις μια πηγή με 50 περίπου παραδείγματα για να μπορέσεις να προσδιορίσεις τα δικά σου συναισθήματα. "Αντί να κατηγοριοποιείς τα συναισθήματα σε αυτές τις τεράστιες κατηγορίες θετικών και αρνητικών, μπορείς απλώς να πεις ότι αυτήν τη στιγμή νιώθεις απελπισμένος ή απελπισία". Όταν εντοπίζεις ένα συγκεκριμένο συναίσθημα και καθησυχάζεις τον εαυτό σου ότι είναι φυσιολογικό να νιώθεις έτσι, μπορείς να χωνέψεις ψυχολογικά αυτό που συνέβη και να ανακάμψεις πιο γρήγορα, εξηγεί.

2. Αποδέξου το γεγονός και δράσε.
Αν έχεις ποτέ εξασκηθεί στον αυτοσχεδιασμό, θα γνωρίζεις τον κανόνα "Ναι, και": ό,τι και αν κάνει κάποιος επάνω στη σκηνή, εσύ πρέπει πάντα να το δεχτείς και να το συνεχίσεις. "Αν κάποιος σου παρουσιάσει εξωγήινους και εσύ προσπαθήσεις να το παρακάμψεις, ολόκληρη η σκηνή καταρρέει", λέει η Jackson Cheadle. Το ίδιο ισχύει και για την επεξεργασία των καταστάσεων που σου προκαλούν απογοήτευση. Αν κατεβάσεις ρολά και σκεφτείς ότι δεν πρόκειται να το δεχτείς, δεν θα μπορέσεις να προχωρήσεις. Αποδέξου αυτό που συνέβη, προσδιόρισε τι μπορείς να κάνεις στη συνέχεια και τότε θα είσαι προετοιμασμένος για να επιστρέψεις στο παιχνίδι.

Η Sparks αναφέρει ότι αν υιοθετήσεις αυτήν την προοπτική, θα μπορέσεις να διαμορφώσεις και να διατηρήσεις μια νοοτροπία εξέλιξης ή την πεποίθηση ότι μπορείς να μάθεις από ό,τι συνέβη και να προσαρμόζεσαι σε δύσκολες καταστάσεις αντί να σκέφτεσαι ότι οι δυνατότητές σου είναι συγκεκριμένες. Για παράδειγμα, αν χάσεις τη δουλειά σου, αντί να σκέφτεσαι ότι δεν θα καταφέρεις ποτέ να ξαναμπείς στον χώρο, μπορείς να καταγράψεις με ποιους τρόπους μπορείς να βελτιώσεις τις δεξιότητές σου στον ελεύθερο χρόνο που θα αποκτήσεις. Αν στραμπουλήξεις τον αστράγαλό σου λίγο αφότου ξεκίνησες το τρέξιμο, αντί να παρατήσεις το άθλημα, μπορείς να αποφασίσεις να κάνεις ασκήσεις που θα σε βοηθήσουν να βελτιώσεις την ισορροπία σου μόλις επιστρέψεις στους δρόμους.

Αυτό το είδος επαναπροσδιορισμού αποτελεί επίσης έναν σημαντικό τρόπο να ενισχύσεις το σθένος σου, προσθέτει η Sparks. "Τα άτομα με σθένος τείνουν να είναι πιο επιτυχημένα, επειδή είναι εξαιρετικά ανθεκτικά στις δυσκολίες. Μαθαίνουν από τις αρνητικές εμπειρίες".

3. Επισήμανε ό,τι πηγαίνει καλά.
Όπως ακριβώς η απαισιοδοξία μπορεί να παρασύρει τα πάντα στο διάβα της, την ίδια δυναμική μπορούν να αποκτήσουν και τα θετικά συναισθήματα. "Αν καταγράφεις συστηματικά τα θετικά πράγματα στη ζωή σου ή τα πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων, ιδίως όταν βιώνεις μια αρνητική κατάσταση, θα αρχίσεις να παρατηρείς και άλλα θετικά στοιχεία", λέει η Sparks. Αν αρχίσεις να σκέφτεσαι τα αναπάντεχα πλεονεκτήματα που προσφέρει μια νέα κατάσταση (για παράδειγμα, η ακύρωση ενός αγώνα μπορεί να σου επιτρέψει να τρέξεις σε έναν εικονικό αγώνα, σε μια διαδρομή της επιλογής σου ή η μετακόμιση στο πατρικό σου μπορεί να σε βοηθήσει να εξοικονομήσεις χρήματα για ένα πιο ωραίο διαμέρισμα), πιθανώς να καταφέρεις να δημιουργήσεις ένα κλίμα αισιοδοξίας, προσθέτει. Και οι δύο ενέργειες προσφέρουν αυτοπεποίθηση και κίνητρα για να μπορέσεις να ξανασταθείς στα πόδια σου και να δοκιμάσεις ξανά.

Το σημαντικό, σύμφωνα με τη Sparks, είναι να περιμένεις να αναπτύξεις αυτές τις τακτικές αφού βιώσεις τα συναισθήματά σου, αλλά πριν εισέλθεις σε έναν φαύλο κύκλο αρνητικών σκέψεων. "Αν ξεκινήσεις πολύ νωρίς, τα πάντα μπορούν να πάνε στραβά, επειδή τα συναισθήματα δεν θα είναι γνήσια", αναφέρει. Μην ξεχνάς ότι θα πρέπει να σημειώνεις τα δυσάρεστα συναισθήματα πριν αντιμετωπίσεις την κατάσταση από μια πιο αντικειμενική σκοπιά και εντοπίσεις τα θετικά που μπορούν να σε βοηθήσουν να προχωρήσεις.

4. Επαναπροσδιόρισε τον στόχο σου.
Ό,τι και αν θέλεις να επιτύχεις, όταν βγαίνεις εκτός πορείας, πρέπει να επαναπροσδιορίσεις τον στόχο σου. "Το μυαλό σου συνήθως προσκολλάται στην αρχική προσδοκία", λέει η Jackson Cheadle, ακόμα και αφού αλλάξουν οι περιστάσεις. "Αν όμως δεν προσαρμόσεις τον στόχο σου, οτιδήποτε και αν κάνεις, θα νιώθεις ότι έχεις αποτύχει".

Το πώς θα προσαρμοστείς εξαρτάται από το τι θέλεις να κάνεις και ποια είναι τα κίνητρά σου, αναφέρει. Ίσως να πρέπει να αλλάξεις το χρονοδιάγραμμά σου, επομένως αντί να κάνεις αυτό το ταξίδι με τους φίλους σου φέτος, να στοχεύσεις σε ένα μεγαλύτερο και πιο όμορφο ταξίδι του χρόνου. Ή ίσως να πρέπει να δημιουργήσεις ένα πρόγραμμα που να μπορείς να ακολουθήσεις, προγραμματίζοντας να βγαίνεις ένα ραντεβού την εβδομάδα για να επανέλθεις δυναμικά. Όπως και να έχει, το σημαντικό είναι να καταγράψεις τον νέο στόχο αλλά και τα ακριβή βήματα που θα κάνεις για να τον πετύχεις, λέει η Jackson Cheadle. Αυτή η απλή ενέργεια ενεργοποιεί το τμήμα του εγκεφάλου που προσανατολίζεται στις πράξεις και μπορεί να αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας, αναφέρει.

Μία τελική θετική σκέψη: αν και τη δεδομένη στιγμή μπορεί να μην φαίνεται έτσι, οι αναπάντεχες αναποδιές μπορούν στην ουσία να δώσουν ένα πλεονέκτημα στην απόδοσή σου, οδηγώντας σε αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν μετατραυματική ανάπτυξη. Σε μια μελέτη του 2019 από το Kellogg School of Management του Northwestern University, οι ερευνητές μελέτησαν νεαρούς επιστήμονες που βίωναν αναποδιές σε πρώιμο στάδιο της σταδιοδρομίας τους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, δέκα χρόνια μετά, οι επιστήμονες ξεπερνούσαν συστηματικά τους συναδέλφους τους, δημοσιεύοντας εργασίες που μνημονεύονταν πιο συχνά και είχαν μεγαλύτερη απήχηση στον κλάδο τους. Μία θεωρία, σύμφωνα με τον κύριο συντάκτη της μελέτης, Dashun Wang, PhD, είναι ότι οι δύσκολες εμπειρίες ενδέχεται να εμπνεύσουν δύναμη και ευρηματικότητα για την επίλυσή τους. Και ενδεχομένως, χάρη σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, όπως λέει ο Wang, "οι επιστήμονες κατάφεραν να γίνουν μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους".

Αξιοποίησε τις αναποδιές προς όφελός σου, λοιπόν.